Miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, siedziba władz województwa śląskiego. Jeden z głównych ośrodków Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i największe pod względem ludności miasto konurbacji górnośląskiej.
Początki Katowic sięgają XVI wieku, kiedy były ośrodkiem rolniczym i kuźniczym, a ich gwałtowny rozwój został zapoczątkowany w połowie XIX wieku wraz z rozwojem przemysłu i doprowadzeniem do miasta linii kolejowej. Prawa miejskie Katowice uzyskały 11 września 1865 roku, po czym rozwijały się w szybkim tempie. Z liczbą 299 910 mieszkańców w 2015 są 10. miastem w kraju pod względem liczby ludności i 12. pod względem powierzchni, mając prawie 165 km².
Katowice leżą na trasie głównych szlaków krajowych i międzynarodowych zarówno drogowych, jak i kolejowych. W pobliskich Pyrzowicach funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Stanowi ono ważny w skali kraju ośrodek gospodarczy, będąc centrum handlowo-usługowym ze znacznym udziałem działalności produkcyjnej. Jest również ośrodkiem koncentracji specjalistycznych usług medycznych, funkcji akademickiej, kulturalnej oraz sportowej.
Historia
Katowice rozwinęły się na terenie średniowiecznej wsi rolniczej Bogucice, o której pierwsza wzmianka pojawia się w zapiskach księdza Kazimierskiego z 1598 roku. Dzisiejsze miasto powstało poprzez „wchłanianie” okolicznych miejscowości, z których najstarsza – Dąb – istniała już prawdopodobnie w 1299 roku. Specyfiką całego Górnego Śląska jest właśnie brak dominującego centrum, równolegle rozwijało się tu wiele odrębnych ośrodków, tworzących w późniejszym czasie jeden miejski organizm. Osadnicy wsi trudnili się głównie wyrębem okolicznych lasów, stąd też zapewne wywodzi się nazwa miasta – „kątami” zwano chaty tychże zagrodników.
Od roku 1742 tereny dzisiejszych Katowic pozostawały pod władaniem pruskim. Intensywnie rozwijał się tu przemysł ciężki – powstawały liczne huty i kopalnie.
Bodźcem do intensywnego rozwoju wsi stała się budowa kolei berlińskiej w 1846roku, wiodącej do Mysłowic. Jedną z osób mających duże znaczenie dla kształtu i funkcjonowania miasta był przedsiębiorca górniczy przekształcił okoliczne wioski w przemysłowe miasto.
Prawa miejskie Katowice uzyskały w 1865 r. Od tego czasu nastąpił szybki rozwój miasta związany głównie z eksploatacją zasobów węgla kamiennego. Miasto dysponowało też coraz większą siecią połączeń kolejowych z dużymi miastami – Wrocławiem, Krakowem i Warszawą.
U schyłku XIX wieku powstało w Katowicach kilka instytucji, które zadecydowały o rozwoju młodego ośrodka gospodarczego – Górnośląska Konwencja Węglowa, Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, gwarectwa węglowe, Państwowa Dyrekcja Poczt, Sąd Okręgowy, Dyrekcja Prusko-Królewskich Kolei Państwowych.
Plan przestrzennej zabudowy zaprojektował budowniczy Nottenbohn i został on wyznaczony wzdłuż starego trakt z Mysłowic do Szopienic i dalej do Bogucic-Zawodzia, a następnie wzdłuż Rawy. Przy linii wschód-zachód powstały dwa istniejące do dziś place – Rynek i Wolności.
Wybuch I wojny światowej nie spowodował w Katowicach zniszczeń i strat – wręcz przeciwnie przemysł hutniczy wręcz zakwitł. Mieszkańcy Katowic brali jednak udział w trzech śląskich powstaniach, dzięki czemu miasto w 1922 roku włączono do Polski.
Okres międzywojenny był dla miasta czasem intensywnego rozwoju. Katowice na przestrzeni kilku lat przekształciły się z prowincjonalnego ośrodka przemysłowego w bogatą stolicę polskiego Śląska. W 1924 roku funkcjonowały tu aż 53 banki, liczne międzynarodowe koncerny. Powstawały coraz to nowe dzielnice, głównie w południowej części miasta, luksusowe osiedla willowe i liczne monumentalne budowle. W 1927 roku do użytku oddano także lotnisko, co otworzyło Katowicom szerzej okno na świat.
II wojna światowa nie pozostawiła po sobie w mieście większych zniszczeń. W 1939 roku Górny Śląsk został włączony do III Rzeszy, a Katowice stały się siedzibą prowincji. Jednakże wojna wywarła niekorzystny wpływ na katowicki przemysł i miasto podupadło.
Po 1945 roku Katowice odzyskały swe znaczenie jako ośrodek przemysłowy i administracyjny. Ponadto wzrosła ich ranga jako ośrodka naukowego, kulturowego i akademickiego – były pierwszym miastem w regionie, w którym pojawiła się wyższa uczelnia – Uniwersytet Śląski.
Jednym z tragiczniejszych wydarzeń w powojennych dziejach Katowic była pacyfikacja górników strajkujących w kopalni „Wujek” po wprowadzeniu stanu wojennego. 16 grudnia 1981 roku życie straciło dziewięciu strajkujących, którym poświęcono pomnik – krzyż, przy bramie kopalni.
Herb Katowic
